Biały Dom przedstawia strategię AI: USA stawia wszystko na jedną kartę w globalnym wyścigu technologicznym

W opublikowanym niedawno „American’s AI Action Plan”, Biały Dom jasno określa swoje ambicje: Stany Zjednoczone wchodzą w pełne zaangażowanie w rozwój sztucznej inteligencji. Przez analogię do wyścigu kosmicznego, dokument podkreśla, że AI jest zarówno kluczowym imperatywem gospodarczym, jak i kwestią bezpieczeństwa narodowego. Plan zakłada, że kraj, który zbuduje największy ekosystem AI, będzie dyktować globalne standardy, czerpać zyski ekonomiczne i kształtować przyszłość technologiczną. Nie jest to jedynie deklaracja, lecz precyzyjna mapa drogowa, wsparta prezydenckimi zarządzeniami, która postrzega AI jako motor nowej rewolucji przemysłowej, informacyjnej i intelektualnej.

Przyspieszenie innowacji poprzez deregulację i otwarte modele

Kluczowym elementem strategii jest usuwanie barier regulacyjnych. Biały Dom otwarcie deklaruje zamiar eliminacji „uciążliwych regulacji”, ostrzegając jednocześnie, że finansowanie federalne, granty i kontrakty mogą być ograniczane w stanach, które narzucają zbyt restrykcyjne przepisy dotyczące AI. Deregulacja jest przedstawiana nie tylko jako cel polityczny, ale jako istotna przewaga konkurencyjna. Przykładem jest zarządzenie wykonawcze 14179, które cofa wcześniejsze obostrzenia, podkreślając, że innowacja nie może być dławiona przez biurokrację na żadnym poziomie. Decyzje o finansowaniu będą teraz uwzględniać klimat regulacyjny w danym stanie, a agencje federalne, takie jak OSTP i OMB, mają przyspieszyć proces deregulacji.

Równolegle, Stany Zjednoczone zobowiązują się do uczynienia otwartych modeli, z dostępnymi „wagami” (ang. weights), priorytetem narodowym. Modele te, pozwalające na transparentny dostęp do ich wewnętrznej struktury, są postrzegane jako kluczowe dla badań, adopcji przez małe i średnie przedsiębiorstwa oraz dla uniezależnienia się od zamkniętych systemów dostawców. Amerykanie traktują otwarte modele także jako „aktywa geostrategiczne”, niezbędne dla wpływów USA za granicą. Plan przewiduje konkretne kroki w celu stworzenia rynków finansowych dla mocy obliczeniowej AI oraz rozszerzenia partnerstw publiczno-prywatnych w ramach National AI Research Resource.

Wzmocnienie infrastruktury i przestarzała sieć energetyczna

Strategia akcentuje dramatyczną potrzebę rozbudowy infrastruktury: nowych centrów danych, fabryk półprzewodników i, przede wszystkim, zabezpieczenia dostaw energii. Niestety, amerykańska sieć elektryczna, niezmieniana od lat 70. ubiegłego wieku, jest identyfikowana jako pilna bariera. W obliczu agresywnej ekspansji infrastrukturalnej konkurentów, takich jak Chiny, plan nie pozostawia złudzeń: hasło przewodnie to „Build, Baby, Build”.

Wśród kluczowych działań infrastrukturalnych znajduje się usprawnienie procesów wydawania pozwoleń poprzez reformy NEPA (National Environmental Policy Act) oraz rozszerzenie programu FAST-41, aby ograniczyć biurokrację w projektach centrów danych i energetyki. Przewiduje się również gruntowną modernizację sieci, stabilizację istniejących systemów, wsparcie dla nowych źródeł energii (w tym jądrowej i geotermalnej) oraz reformę rynków w celu zachęcania do niezawodności. Ponadto, ustawa CHIPS Act ma skupić się wyłącznie na zwrocie z inwestycji i zwiększeniu zdolności produkcyjnych, aby przywrócić zaawansowaną produkcję chipów do USA, bez wcześniejszych „ideologicznych” dodatków.

Globalne przywództwo i rywalizacja geopolityczna

„Playbook” przewiduje nie tylko transformację wewnętrzną, ale również globalną kampanię. Eksport „pełnego amerykańskiego stosu technologicznego AI” – w tym chipów, modeli, aplikacji i standardów – do krajów sojuszniczych staje się najwyższym priorytetem, zakładając nowe mechanizmy dla dyplomacji ekonomicznej i ustalania standardów na poziomie międzynarodowym. Duży nacisk kładzie się na przeciwdziałanie chińskim wpływom technologicznym i regulacyjnym w organach wielostronnych. Plan przewiduje także agresywne zaostrzenie kontroli eksportu półprzewodników i technologii AI, z zaawansowaną weryfikacją lokalizacji chipów, oraz rygorystyczne krajowe przeglądy bezpieczeństwa dla krajowych i zagranicznych (zwłaszcza pochodzących od przeciwników) modeli AI.

Rozwój kompetencji i priorytety rynkowe

Kwestia siły roboczej i rozwoju kompetencji AI jest kluczowym elementem polityki. Plan zakłada, że rozwój umiejętności AI przez całe życie zawodowe będzie centralnym celem federalnego finansowania, wspieranego przez nowe regulacje, które uczynią szkolenia AI korzystnymi podatkowo dla pracodawców. Dwa zarządzenia wykonawcze z kwietnia 2025 roku wzmacniają zaangażowanie w edukację AI na poziomie K-12 oraz tworzenie „zawodów przyszłości”. Priorytetem będzie integracja szkoleń AI w programy praktyk zawodowych, edukacji technicznej i szkolnictwa wyższego. Powstanie również AI Workforce Research Hub, którego zadaniem będzie śledzenie i przewidywanie trendów wypierania miejsc pracy oraz identyfikacja przydatnych spostrzeżeń. Finansowane będą również programy szybkiego przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji dla pracowników w branżach zagrożonych automatyzacją.

W praktyce oznacza to, że firmy muszą priorytetyzować wewnętrzne programy rozwoju talentów w obszarze AI, aby nie zostać w tyle. Federalne zachęty będą faworyzować organizacje, które stawiają na szybkie podnoszenie kwalifikacji, zwłaszcza w obszarach operacyjnych, inżynierskich i cyberbezpieczeństwa. Rząd amerykański zamierza również stać się znaczącym nabywcą technologii AI, przyspieszając zamówienia i wdrożenia AI, szczególnie w sektorach obrony, zdrowia publicznego i infrastruktury. To nie tylko sygnał rynkowy, ale także wyznaczenie standardów zgodności, ryzyka i zamówień, które sektor prywatny będzie musiał spełnić, aby uzyskać dostęp do kontraktów rządowych i regulowanych rynków.

Implikacje strategiczne dla przedsiębiorstw

Nowa polityka federalna ma znaczące implikacje dla każdej organizacji. Po pierwsze, środowisko regulacyjne staje się czynnikiem decydującym o kwalifikowalności do federalnych funduszy i kontraktów. Organizacje działające w stanach z bardziej rygorystycznymi regulacjami mogą stracić dostęp do miliardów dolarów. Po drugie, infrastruktura staje się królem. Przewidywany wzrost zapotrzebowania na moc obliczeniową i energię przekształci dynamikę cen rynkowych, a podmioty, które wcześniej zabezpieczą zasoby, zyskają przewagę. Po trzecie, otwarty kod w AI staje się federalnym priorytetem, co zachęca do korzystania z otwartych modeli dla zwiększenia przejrzystości, innowacyjności i dostępu do nadchodzących programów rządowych. Po czwarte, inwestowanie w ponowne szkolenie pracowników i zwiększanie wiedzy na temat AI jest już nie tylko opcją, ale federalnie wspieranym i warunkującym finansowanie wymogiem. Wreszcie, zamówienia federalne będą kształtować standardy branżowe, co oznacza, że wiele agencji USA, w tym wojsko i służba zdrowia, wkrótce będzie wymagać zgodności z nowymi narzędziami i ramami ryzyka.

“U.S. AI Playbook” to śmiałe, kompleksowe posunięcie. Traktuje sztuczną inteligencję nie jako stopniowy postęp, lecz jako decydującą inwestycję w przyszłość Ameryki – ekonomiczną, geopolityczną i naukową. Ignorowanie tej federalnej mapy drogowej nie jest opcją dla żadnej organizacji. Dostosowanie się do tych pięciu strategicznych ruchów – audyt ryzyka regulacyjnego, planowanie zmienności infrastrukturalnej, wykorzystywanie otwartego kodu AI, inwestowanie w podnoszenie kwalifikacji i śledzenie adopcji federalnej – to dziś cena wejścia w kolejną erę przemysłową Ameryki.