Microsoft wspiera Veir — nadprzewodniki w centrach danych
Rosnące zapotrzebowanie na moc w serwerowniach — z poziomów sięgających kilkudziesięciu kilowatów do setek kilowatów na stojak — wymusza zmianę podejścia do infrastruktury zasilania. Veir, firma wspierana przez Microsoft, postawiła na nadprzewodzące przewody chłodzone ciekłym azotem, proponując rozwiązanie, które ma zmniejszyć fizyczną przestrzeń kabli i ograniczyć straty energetyczne przy dostarczaniu setek kilowatów, a docelowo megawatów, do pojedynczych szaf.
Produkt debiutujący w portfolio Veir to system kablowy zdolny przenieść 3 MW niskonapięciowej energii. Aby zademonstrować technologię, firma uruchomiła symulowaną serwerownię w pobliżu swojej siedziby w Massachusetts. Pilotaże w rzeczywistych centrach danych planowane są na przyszły rok, a komercyjna dostępność jest przewidywana na 2027 r.
Nadprzewodniki to materiały, które przewodzą prąd praktycznie bez strat, ale wymagają niskich temperatur — w przypadku rozwiązania Veir chłodzenie realizowane jest ciekłym azotem przy około −196°C. Przewody są owinięte izolującą otuliną, w której transportowany jest czynnik chłodzący. Na końcach instalacji znajdują się skrzynki terminacyjne przeprowadzające przejście ze struktury nadprzewodzącej na tradycyjne przewody miedziane.
Veir nie wynalazła materiału nadprzewodzącego — firma kupuje elementy od istniejących dostawców — ale pozycjonuje się jako integrator systemowy: projektuje i buduje układ chłodzenia, produkuje kable oraz montuje pełny system dostarczający dużą moc w ograniczonej przestrzeni. Według firmy rozwiązanie zajmuje nawet 20 razy mniej miejsca niż ekwiwalentne instalacje miedziane i pozwala przesyłać moc pięć razy dalej bez konieczności stosowania dodatkowych punktów zasilających.
Przejście od prac nad liniami przesyłowymi do centrów danych jest logiczne — branża transmisji energii zwykle wdraża nowe technologie wolniej, głównie z powodów regulacyjnych, skali inwestycji i konserwatyzmu operatorów. W przeciwieństwie do tego sektor centrów danych, napędzany popytem na moc od centrów obliczeń dla AI, skłania się ku szybkim rozwiązaniom umożliwiającym zwiększenie gęstości mocy na kampusach i w budynkach.
To niepozbawione ryzyka pivotowanie technologii rodzi jednak pytania praktyczne. Wdrożenie układów kriogenicznych wewnątrz centrum danych to dodatkowa warstwa skomplikowania operacyjnego — obsługa, serwisowanie, reagowanie na możliwe wycieki chłodziwa i zapewnienie ciągłości działania w przypadku awarii chłodzenia będą wymagać nowych procedur i kompetencji. Dodatkowo koszty instalacji, integracji z istniejącymi systemami zasilania i potencjalne trudności z utrzymaniem wysokiej dostępności pozostają kluczowymi czynnikami ekonomicznymi.
Istotny jest też łańcuch dostaw nadprzewodników i komponentów kriogenicznych — popyt ze strony centrów danych może konkurować z innymi aplikacjami przemysłowymi i sieciowymi. Z punktu widzenia operatorów centrów danych ważne będzie również bezpieczeństwo połączeń terminacyjnych między nadprzewodnikiem a miedzią oraz sprawdzenie, jak systemy te zachowają się w typowych scenariuszach eksploatacyjnych, w tym awariach zasilania.
Pomimo tych zastrzeżeń, argument rynkowy Veir jest przekonujący: tempo wzrostu zapotrzebowania na moc — firmy mówią dziś o 200 kW, wkrótce 600 kW, a docelowo o megawatach na stojak — stawia przed operatorami centrów danych realną konieczność odmiennych rozwiązań infrastrukturalnych. Zmniejszenie objętości kabli i redukcja strat może ułatwić projektowanie kampusów o większej gęstości obliczeniowej bez proporcjonalnego wzrostu powierzchni technicznej.
Veir liczy, że pierwsze wdrożenia pilotażowe pokażą, czy technologia nadprzewodząca jest praktyczną odpowiedzią na rosnące wymagania centrów danych. Do decyzji o szerokim rozprzestrzenieniu potrzebne będą nie tylko pomyślne testy, ale też udokumentowane korzyści ekonomiczne i operacyjne oraz rozwiązania dla wyzwań bezpieczeństwa i utrzymania. Jeśli to się powiedzie, nadprzewodniki mogą stać się jednym z elementów odpowiedzi branży na kryzys połączeń z siecią i presję na zwiększanie gęstości mocy w erze AI.
